Niedobory i nadwyżki stwierdzone po sporządzeniu remanentu końcowego
Prowadzę księgę podatkową i na koniec 2017 r. przygotuję spis z natury m.in. towarów handlowych. Czy jeżeli na koniec 2017 r. wartość sporządzonego spisu z natury będzie różna od wartości wykazanej w ewidencji magazynowej, to stwierdzone braki i nadwyżki towarów będę musiał wykazać w księdze podatkowej?
TAK. Jeśli podatnik stwierdził w towarach braki lub nadwyżki, to powinien ich wartość uwzględnić w księdze podatkowej.
Na koniec każdego roku podatkowego podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są zobowiązani do sporządzenia spisu z natury. Z uregulowań § 27 i 28 rozporządzenia wynika, że spisem z natury należy objąć w szczególności należące do podatnika składniki majątku stanowiące towary w rozumieniu § 3 pkt 1 rozporządzenia, w tym również takie, które w dniu sporządzenia spisu z natury znajdują się poza zakładem podatnika. Sporządzenie spisu z natury i jego wycena ma znaczenie dla ustalenia właściwej wysokości kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym, które podatnik uwzględnia przy obliczeniu rocznego dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej.
Możliwe są sytuacje, gdy na podstawie sporządzonego spisu z natury podatnik stwierdzi niezgodność między stanem księgowym a rzeczywistym posiadanych towarów. Różnice te mogą mieć postać nadwyżki bądź niedoboru towarów.
Wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych jest szczególnie istotne w przypadku niedoboru towarów. Oznacza to bowiem u podatnika poniesienie straty, której wartość może uznać za koszt uzyskania przychodów, o ile strata w towarach nie była zawiniona. Generalnie bowiem straty w towarach nie są wykluczone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ustawy o pdof. Aby jednak można było tego rodzaju straty uznać za koszty uzyskania przychodów, należy wykazać, że nie zostały zawinione przez podatnika wskutek niedbalstwa lub naruszenia przepisów albo niestosowania się do przyjętych procedur. Przyjmuje się, że do kosztów podatkowych zaliczają się tylko takie straty faktycznie zaistniałe, których wystąpienia nie można było przewidzieć lub którym nie można było zapobiec. Takie też stanowisko przyjmują organy podatkowe (patrz ramka).
Postępowanie wyjaśniające dotyczące powstania niedoboru towarów wymaga udokumentowania (np. protokołem opisującym niezgodności, ich przyczyny, oświadczeniem osób odpowiedzialnych za mienie pracodawcy). Ustalenia powinny:
- określać wartość strat w towarach,
- odnosić się do przyczyn i okoliczności powstania strat,
- zawierać ocenę zdarzeń powodujących straty w kontekście działań zapobiegawczych.
Niezależnie od wyników postępowania wyjaśniającego podatnik powinien wyksięgować wartość niedoboru towarów handlowych i materiałów z księgi z kolumny 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu", dokonując zapisu ze znakiem minus lub na czerwono. Następnie, gdy strata:
- jest kosztem podatkowym - powinien jej wartość wpisać do księgi podatkowej w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki",
- została zawiniona i nie stanowi kosztu uzyskania przychodów - jej wartości w ogóle nie należy wykazywać w księdze podatkowej.
Z kolei w przypadku gdy w wyniku inwentaryzacji podatnik stwierdzi nadwyżkę posiadanych towarów względem stanu księgowego, powinien wartość tej nadwyżki uznać za przychód z prowadzonej działalności gospodarczej i wpisać ją w księdze w kolumnie 8 "Pozostałe przychody". Źródłem wspomnianego przychodu jest swego rodzaju "nieodpłatne świadczenie", gdyż rozliczaną nadwyżkę towarów podatnik uzyskał, nie ponosząc kosztów.
| "(...) strata powinna być zdarzeniem losowym, niezależnym od woli podatnika powstałym zarówno w wyniku działań sił przyrody, jak i działań innego człowieka, powodującym ubytek i szkodę pod warunkiem, że podatnik nie przyczynia się w jakiś sposób do powstania tej szkody lub nie ułatwia jej powstania. Jakiekolwiek zawinienie ze strony podatnika poprzez niezachowanie staranności wymaganej w danych warunkach, niedopełnienie obowiązków ciążących na podatniku w celu uniknięcia szkody, uniemożliwia przyjęcie, że powstała szkoda stanowi stratę o charakterze losowym.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów". Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 sierpnia 2016 r., nr IBPB-1-3/4510-609/16-1/SK |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
| ||||||||||||
|
||||||||||||