Nieprawidłowe przypisanie składnika zapasów a wpływ na wskaźnik odchyleń od cen ewidencyjnych wyrobów
Przy zakładaniu nowego kodu zapasu popełniono błąd i sklasyfikowano towar jako składnik produktu gotowego. Czy zniekształciło to wskaźnik odchyleń od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych i w konsekwencji miało wpływ na wynik finansowy? Bardzo duży zapas tego składnika pozostał na koniec miesiąca na koncie "Produkcja w toku", zamiast na koncie "Towary".
Konto 62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów" stosowane jest w jednostkach o wytwórczym profilu działalności, wykorzystujących do bieżącej ewidencji przychodów produktów na stan magazynu wyrobów gotowych przyjęte ceny ewidencyjne. Jest to rozwiązanie przewidziane w art. 36 ust. 2 ustawy o rachunkowości stanowiącym, że składniki rzeczowych aktywów obrotowych mogą być na dzień nabycia lub wytworzenia ujmowane w księgach rachunkowych w cenach przyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia albo zakupu, albo kosztami wytworzenia. Technika ta jest konsekwencją faktu, iż przy bieżącej, seryjnej bądź masowej produkcji, możliwość bieżącego ustalania rzeczywistego kosztu wytworzenia przyjmowanych na magazyn produktów jest bardzo silnie ograniczona. Aby ustalić taki koszt rzeczywisty, trzeba zgromadzić informacje o kompletnych kosztach danego okresu sprawozdawczego i dokonać stosownych procedur kalkulacyjnych. Jest to możliwe po zakończeniu okresu sprawozdawczego, zaś przychody wyrobów na magazyn i ich rozchody trzeba księgować na bieżąco. Dlatego do ich bieżącej ewidencji stosowane są ceny ewidencyjne, które mogą być ustalane na poziomie kosztu historycznego, bądź kosztów planowanych, w tym normatywnych, względnie na poziomie cen sprzedaży netto. Niezbędne jest jednak uchwycenie różnic pomiędzy cenami ewidencyjnymi a rzeczywistymi kosztami wytworzenia. To właśnie m.in. dlatego używane są konta odchyleń od cen ewidencyjnych produktów. Saldo konta odchyleń od cen ewidencyjnych produktów może być debetowe albo kredytowe. Saldo debetowe oznacza, że rzeczywisty koszt wytworzenia jest wyższy od przyjętych cen ewidencyjnych. W przypadku salda kredytowego na tym koncie sytuacja jest oczywiście odwrotna - wycena w cenach przyjętych do ewidencji przewyższa rzeczywisty koszt wytworzenia.
Na koniec okresu sprawozdawczego ustalany jest tzw. wskaźnik odchyleń przeciętnych. Liczy się go następująco:
Wop = (O × 100) : (Rk + S + Rw)
gdzie:
Wop | - | wskaźnik odchyleń przeciętnych, |
O | - | odchylenia od cen ewidencyjnych za dany okres wraz z ich stanem na początek tego okresu, |
Rk | - | wartość zapasów w cenach ewidencyjnych na koniec okresu sprawozdawczego, którego odchylenia dotyczą, |
S | - | rozchód produktów z tytułu ich sprzedaży, ustalony w cenach ewidencyjnych za okres sprawozdawczy, którego odchylenia dotyczą, |
Rw | - | rozchód produktów z tytułu ewentualnych dostaw wewnętrznych (np. do własnych placówek handlowych oraz z innych niż sprzedaż tytułów, o ile odchylenia z tych tytułów nie zostały wyksięgowane w momencie rozchodu). |
Z pytania wynika, że błędnie ujęty składnik zapasów na koniec okresu widniał na koncie produkcji w toku (czyli albo na koncie kosztów działalności produkcyjnej, albo na specjalnie wydzielonym koncie produkcji w toku). Z przedstawionego wzoru na ustalenie wskaźnika odchyleń od cen ewidencyjnych produktów nie wynika, by obroty czy stany konta produkcji w toku były parametrem wsadowym przy jego obliczaniu. Dane te są bowiem pobierane:
- O - z konta (salda) odchyleń od cen ewidencyjnych (to zaś wynika z konta 58 "Rozliczenie kosztów działalności", na którym następuje porównanie rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów w danym okresie z wartością tych produktów w cenach ewidencyjnych),
- Rk - z salda konta 60 "Produkty gotowe" prowadzonego w cenach ewidencyjnych,
- S i Rw - z obrotów konta 60 "Produkty gotowe" prowadzonego w cenach ewidencyjnych.
Jeśli wartość błędnie zakwalifikowanego zapasu nie "weszła" do kalkulacji kosztu wytworzenia produktów, to zasadne jest przyjęcie, że nie została ona w żadnej części przeniesiona z konta 50 "Koszty działalności podstawowej - produkcyjnej" na konto 58 "Rozliczenie kosztów działalności", którego saldo na koniec okresu odzwierciedla poziom odchyleń od cen ewidencyjnych i jest przenoszone na konto tych odchyleń (62). Jeśli tak w istocie było, to błąd w zakwalifikowaniu zapasu nie powinien wpłynąć na wskaźnik odchyleń od cen ewidencyjnych produktów i spowodować zniekształcenie wyniku finansowego. |
Zaistniały błąd należy oczywiście w miarę możliwości usunąć, gdyż w razie jego pozostawienia może dojść do innego rodzaju zniekształceń, np. do mylnego przypisania tego składnika zapasów w bilansie ("półprodukty i produkcja w toku", zamiast pozycji "towary"), czy też do znaczących błędów w rozliczeniu kosztów w chwili sprzedaży przedmiotowego zapasu.
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.PrzewodnikKsiegowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
|