Wydatki z działalności finansowej

Po stronie wydatków z działalności finansowej wykazuje się środki pieniężne poniesione na zwrot źródeł finansowania oraz wynagrodzenie jakie podmiot będący dawcą kapitału otrzymuje w zamian za jego udzielenie. Prezentowane są zgodnie z kierunkiem wydatkowania środków finansowych w podziale na 9 kategorii, takich jak: nabycie udziałów (akcji) własnych, dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli, inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku, spłaty kredytów i pożyczek, wykup dłużnych papierów wartościowych, z tytułu innych zobowiązań finansowych, płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego, odsetki oraz inne wydatki finansowe. Uszeregowanie tych wydatków można powiązać ze strukturą pasywów bilansu. Pierwsze trzy pozycje są związane z własnymi źródłami finansowania, natomiast pozostałe związane są głównie z obcymi źródłami finansowania. Rozgrupowanie transakcji związanych z wydatkami na działalność finansową staje się bardziej czytelne po wnikliwym przeanalizowaniu poszczególnych kategorii.

Pierwsza kategoria wydatków dotyczy kwot przeznaczanych na nabycie udziałów (akcji) własnych. Obejmuje ona wszystkie transakcje pieniężne, które powodują obniżenie kapitałów, zatem nie tylko zakup własnych instrumentów kapitałowych, ale również wykup akcji i udziałów jednostki dominującej czy zwrot dopłat do kapitału. Przy tej pozycji warto odwołać się do wydatków na działalność inwestycyjną, gdzie w pozycji wydatków na nabycie instrumentów finansowych jednostek powiązanych nie wykazuje się wydatków na nabycie akcji własnych. Sens ekonomiczny tej transakcji należy odczytywać nie jako przeznaczenie środków pieniężnych na inwestycje, ale jako zwrot (wykup) części własnych źródeł finansowania. Dlatego, prezentacja nabycia własnych instrumentów kapitałowych jest wykazywana w działalności finansowej.

Drugą kategorią wydatków są ogólnie ujęte wydatki z zysku na rzecz właścicieli. Właścicielom jednostki z tytułu wniesienia kapitału przysługują określone korzyści. W praktyce występującą formą takiego wynagradzania jest dywidenda. Inne, przewidziane prawnie udziały w zyskach oraz wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa wykazuje się łącznie z dywidendą w jednej pozycji. Wypracowany przez jednostkę zysk może zostać również przeznaczony dla innych podmiotów, niebędących właścicielami jednostki. Jak już wspominano, w rachunku przepływów pieniężnych nie ujmuje się niepieniężnych zmian w kapitale, także swojego odzwierciedlenia w rachunku przepływów nie znajdą np. przeznaczanie zysku na kapitał zapasowy czy rezerwowy. Do ujęcia operacji podziału zysku w rachunku przepływów potrzeba bowiem gotówkowego wypływu pieniądza z tego tytułu. Zatem w rachunku ujęte będą pieniężne wypłaty z zysku przeznaczone np. dla organów zarządzających, nadzorczych, na nagrody dla pracowników jednostki czy darowizny dla organizacji pożytku publicznego.

Jednostki w ramach prowadzonej działalności bardzo często pozyskują również obce źródła finansowania. Charakterystyczną cechą w ich prezentacji w rachunku przepływów pieniężnych jest fakt, że wykazywane są w kwotach nominalnych, bez prowizji czy odsetek. Pierwszym prezentowanym tytułem ich dotyczącym są spłaty kredytów i pożyczek, które prezentuje się niezależnie od ich długości i celu. Podobnie jak w przypadku wpływów z tej działalności - wydatki na kredyty w rachunku bieżącym oraz w linii kredytowej ujmuje się w rachunku przepływów pieniężnych per saldo.

Pozostałe kategorie dotyczą kolejno: wykupu wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych, spłaty rat kapitałowych związanych z umowami leasingu finansowego oraz poniesione na inne niż wymienione zobowiązania finansowe (np. wykup weksli niezwiązanych z działalnością operacyjną). Jest to zatem grupa transakcji związana ze zobowiązaniami finansowymi. Wyszczególnienie wykupu dłużnych papierów wartościowych i spłat leasingu finansowego niesie szczególne dane analityczne, pozwalające na ocenę sposobu finansowania czy ocenę zadłużenia leasingowanych aktywów.

Odrębnie prezentowane są odsetki i prowizje z powyższych tytułów. Jest tak dlatego, że odsetki traktowane są jako swoista forma wynagrodzenia za udzielenie obcego źródła finansowania. Dlatego dla zwiększenia przejrzystości prezentacji wszelkie kwoty odsetek z działalności finansowej prezentuje się w odrębnej pozycji, niezależnie od źródła ich pochodzenia. Łącznie z nimi wykazuje się również powiązane z działalnością finansową prowizje, jak również opłaty dodatkowe związane z powyższymi zobowiązaniami.

Ostatnią pozycją prezentowaną w sferze wydatków z działalności finansowej są inne wydatki. Ujmuje się tutaj te kwoty, które nie znalazły się w zakresie żadnej z powyższych kategorii, np. wydatki na pokrycie zobowiązań wywołanych udzieleniem gwarancji finansowych, czy wydatki z tytułu kosztów emisji, w przypadku gdy nie nastąpiły jeszcze wpływy z wydania udziałów (akcji).