Zasady i definicje stosowane przy sporządzaniu rachunku przepływów pieniężnych
Zasada kasowa, zamiast zasady memoriału
Sporządzanie rachunku przepływów często przysparza wielu trudności ze względu na szczególne zasady z nim związane. Pierwszą, zauważalną różnicą jest odejście od zasady memoriału - obecnej przy sporządzaniu pozostałych elementów sprawozdania finansowego - na rzecz zasady kasowej, która dominuje przy sporządzaniu rachunku przepływów pieniężnych. Zasada memoriału nakazuje ujmować operacje gospodarcze w okresie, którego dotyczą (niezależnie od terminu zapłaty) natomiast zasada kasowa jest ściśle powiązana z przepływem pieniądza.
|
Przykład Spółka "Alfa" w październiku 2023 r.: 1) zakupiła maszynę produkcyjną i uzyskała odroczenie terminu płatności o 150 dni, 2) przeszacowała wartości zapasów materiałów produkcyjnych, 3) utworzyła rezerwę na nagrody jubileuszowe, 4) wystawiła fakturę sprzedaży wyrobów gotowych; przy czym, mimo 30-dniowego terminu płatności, do końca roku kontrahent nie uregulował płatności za fakturę. Wszystkie ww. operacje zostaną ujęte w bilansie oraz rachunku zysków i strat (z wyjątkiem 1). Natomiast w rachunku przepływów pieniężnych żadna z tych operacji nie zostanie wykazana, ze względu na brak wpływów, czy wydatków pieniężnych. |
Odmienny zakres definicji aktywów finansowych i pieniężnych
Inną istotną kwestią jest odmienny zakres definicji dotyczący poszczególnych pozycji w bilansie i rachunku przepływów pieniężnych. Przede wszystkim istotna jest definicja aktywów finansowych określona w art. 3 ust. 1 pkt 24 ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu, aktywami finansowymi są aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach. Aktywa pieniężne zdefiniowane zostały natomiast w art. 3 ust. 1 pkt 25 ww. ustawy, gdzie wskazuje się, że są to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej). Z przytoczonej definicji wynika, że do celu sporządzenia rachunku przepływów uznaje się za równe środkom pieniężnym (uznając je za ekwiwalenty tych środków) te inwestycje finansowe, które są płatne lub wymagane w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania.
Rozszerzenie tej kwestii znalazło odzwierciedlenie w pkt 2.1 KSR nr 1, gdzie zdefiniowano środki pieniężne jako określone w ustawie o rachunkowości aktywa pieniężne, znajdujące się w obrocie gotówkowym lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków bankowych. Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na żądanie. Ta definicja wyczerpuje bilansową pozycję środków pieniężnych w kasie i na rachunkach, co teoretycznie powinno stanowić wynik rachunku przepływów pieniężnych jako pieniądze, którymi jednostka jest w stanie dysponować. KSR nr 1 rozszerza jednak aktywa pieniężne o ekwiwalenty środków pieniężnych, które określa jako: aktywa pieniężne, niezaliczane do środków pieniężnych oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują się jednocześnie: wysokim stopniem płynności, czyli łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych, nieznacznym ryzykiem utraty wartości oraz krótkim terminem płatności lub wymagalności. Innymi słowy, przez ekwiwalenty środków pieniężnych należy rozumieć takie inwestycje finansowe, które jednostka jest w stanie szybko i bez dużej straty zamienić na środki pieniężne. Szybko, to pojęcie względne - KSR nr 1 wskazuje na te aktywa których termin płatności lub wymagalności nie jest dłuższy niż 3 miesiące od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty).
Z powyższego wynika, że wartości środków pieniężnych w bilansie i rachunku przepływów pieniężnych nie muszą być sobie równe. Zatem, aby nie doprowadzić do niezgodności między sumą przepływów pieniężnych netto i zmiany stanu środków pieniężnych, wynikającej z posiadanych krótkoterminowych aktywów finansowych, konieczne jest przeklasyfikowanie w rachunku przepływów pieniężnych odpowiednich aktywów na ekwiwalenty środków pieniężnych. Operacja ta powinna również zostać opisana w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego sporządzonej według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.
|
Przykład Spółka "Beta" wykupiła 90-dniowe bony skarbowe, których termin wykupu przypada na koniec stycznia następnego roku bilansowego. Na potrzeby bilansu bony te będą ujęte w aktywach w pozycji "Krótkoterminowe aktywa finansowe - inne papiery wartościowe", natomiast na potrzeby sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych będą stanowić ekwiwalent środków pieniężnych. |
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.PoradnikKsiegowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
| ||||||||||||
|
||||||||||||