Informacje i objaśnienia do rachunku zysków i strat

Dodatkowe informacje i objaśnienia do rachunku zysków i strat obejmują w szczególności:

1) strukturę rzeczową (rodzaje działalności) i terytorialną (rynki geograficzne) przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów, w zakresie, w jakim te rodzaje i rynki istotnie różnią się od siebie, z uwzględnieniem zasad organizacji sprzedaży produktów i świadczenia usług

W tej pozycji dodatkowych informacji i objaśnień wykazuje się wielkości osiągniętych przychodów ze sprzedaży produktów (np. wyrobów gotowych, usług), towarów i materiałów za bieżący i poprzedni rok obrotowy, z podziałem na sprzedaż w kraju i za granicę (dostawy wewnątrzwspólnotowe, eksport), z uwzględnieniem typów, rodzajów i odmian sprzedawanych wyrobów, towarów, świadczonych usług. Dane te można przedstawić w nocie w formie tabeli.

Nota 32 Struktura rzeczowa i terytorialna przychodów netto ze sprzedaży produktów i towarów

Dane ujmowane w nocie 32 pozwalają użytkownikom sprawozdania finansowego przeanalizować strukturę przychodów netto ze sprzedaży jednostki w porównaniu z rokiem poprzednim. Jeśli na dynamikę sprzedaży jednostki w 2023 r. wpływ miała np. agresja Rosji na Ukrainę czy rosnąca inflacja, to wskazane jest pod tabelą opisać tę sytuację.

Jednostki wykonujące umowy o usługi (w tym budowlane) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, w ustępie 2 pkt 1 dodatkowych informacji i objaśnień uwzględniają informacje dotyczące wszystkich realizowanych umów długoterminowych. Dane te można zaprezentować w nocie w formie tabeli.

Nota 33 Umowy o usługi długoterminowe

Jednostka powinna ujawnić również dla wszystkich realizowanych niezakończonych na dzień bilansowy umów długoterminowych (jeśli występują):

• kwotę przewidywanej straty, jeśli została ujęta w rachunku zysków i strat,
• kwotę kosztów, których pokrycie przez zamawiającego nie jest prawdopodobne,
• kwotę sum zatrzymanych.

2) w przypadku jednostek, które sporządzają rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, dane o kosztach wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz o kosztach rodzajowych:

a) amortyzacji,

b) zużycia materiałów i energii,

c) usług obcych,

d) podatków i opłat,

e) wynagrodzeń,

f) ubezpieczeń i innych świadczeń, w tym emerytalnych,

g) pozostałych kosztach rodzajowych

Informacje te można zaprezentować w nocie w formie tabeli, w której należy wykazać dane za poprzedni oraz za bieżący rok obrotowy.

Nota 34 Koszty rodzajowe i koszty wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki sporządzającej rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym

3) wysokość i wyjaśnienie przyczyn odpisów aktualizujących środki trwałe

Odpisów aktualizujących środki trwałe dokonuje się w przypadku trwałej utraty ich wartości. Definicję trwałej utraty wartości zawiera art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości. W przypadku środków trwałych przyczyną trwałej utraty wartości może być przykładowo zmiana technologii lub zaniechanie produkcji, przeznaczenie do likwidacji w związku z nieopłacalnością dalszego wykorzystywania lub remontowania, wycofanie z używania na skutek innych przyczyn (zdarzeń) związanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności. W tej pozycji dodatkowych informacji i objaśnień wykazuje się kwotę dokonanych w danym roku obrotowym odpisów aktualizujących, a nie ich saldo.

Powyższe informacje można przedstawić w nocie w formie tabeli, w sposób zaprezentowany na przykładzie.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka produkcyjna "Z" w wyniku znacznego spadku popytu na wyrób "X" w 2023 r. przewiduje, że w 2024 r. zaniecha jego produkcji. W związku z tym maszyna wykorzystywana do produkcji wyrobu "X", będąca środkiem trwałym, zostanie wycofana z używania. Wartość początkowa maszyny wynosi: 150.000 zł, a umorzenie do dnia 31 grudnia 2023 r. wynosi: 110.000 zł.
2. Kierownik jednostki podjął decyzję o sprzedaży maszyny. Dział techniczny ocenił, iż wartość rynkowa maszyny, przy uwzględnieniu jej znacznego zużycia, wynosi: 28.000 zł.
3. W związku z zaistniałą sytuacją jednostka utworzyła w księgach 2023 r. odpis aktualizujący w wysokości: 150.000 zł - 110.000 zł - 28.000 zł = 12.000 zł.
4. Zgodnie z polityką rachunkowości jednostki rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, a sprawozdanie finansowe sporządza się według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.

II. Fragment informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego za 2023 r.:

Nota 35 Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych

4) wysokość odpisów aktualizujących wartość zapasów

Odpisów aktualizujących wartość zapasów dokonuje się w sytuacji, gdy cena nabycia lub koszt wytworzenia są wyższe od ich ceny sprzedaży netto na dzień bilansowy (zdefiniowanej w art. 28 ust. 5 ustawy o rachunkowości). Utratę wartości zapasów może przykładowo powodować: zaleganie na skutek utraty cech użytkowych, handlowych, nadmiar w związku z błędnym określeniem potrzeb, utrata rynków zbytu, obniżenie cen rynkowych spowodowane wahaniem kursów na giełdach towarowych. W tej pozycji dodatkowych informacji i objaśnień wykazuje się kwotę dokonanych w danym roku obrotowym odpisów aktualizujących, a nie ich saldo.

Powyższe informacje można przedstawić w nocie w formie tabeli, w sposób zaprezentowany na przykładzie.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka handlowa prowadząca ewidencję towarów według rzeczywistych cen zakupu na koniec roku obrotowego przeprowadziła inwentaryzację zapasów towarów w drodze spisu z natury. Na podstawie jej wyników dokonała przeceny 10 szt. towaru "X" (poniżej ceny jego zakupu).
2. Cena ewidencyjna towaru "X" podlegającego przecenie wynosiła: 500 zł/szt. Ustalono, że możliwa do uzyskania cena sprzedaży netto tego towaru, z powodu zmiany upodobań klientów, wynosi: 200 zł/szt.
3. W związku z trwałą utratą wartości zapasu towaru "X" utworzono odpis aktualizujący w wysokości: (10 szt. × 500 zł/szt.) - (10 szt. × 200 zł/szt.) = 3.000 zł.
4. Zgodnie z polityką rachunkowości jednostki rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, a sprawozdanie finansowe sporządza się według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.

II. Fragment informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego za 2023 r.:

Nota 36 Odpisy aktualizujące wartość zapasów

5) informacje o przychodach, kosztach i wynikach działalności zaniechanej w roku obrotowym lub przewidzianej do zaniechania w roku następnym

Z zaniechaniem działalności mamy do czynienia wówczas, gdy jednostka podjęła wiążące decyzje co do zakończenia danej działalności (części, segmentu swojej działalności) oraz może wyodrębnić przychody i koszty tej działalności i stanowią one kwoty istotnie wpływające na jej wynik finansowy netto. Zazwyczaj kwoty kosztów i przychodów działalności zaniechanej ustala się szacunkowo.

W tym punkcie dodatkowych informacji i objaśnień za 2023 r. wskazane jest uwzględnić także skutki agresji Rosji na Ukrainę czy rosnącej inflacji, które mogły mieć znaczący wpływ na decyzje o ograniczeniu bądź zaprzestaniu kontynuowania znaczącego segmentu dotychczasowej działalności.

W świetle art. 47 ust. 3 ustawy rachunkowości, w przypadku gdy jednostka przewiduje (w roku obrotowym lub w niedalekiej przyszłości) zaprzestanie określonego zakresu działalności (jej części, segmentu), mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów sprawozdawczych, przy zachowaniu zasady kontynuacji - odpowiednie przychody i koszty z tym związane wykazuje w rachunku zysków i strat odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej. Praktycznie te same informacje ustawa o rachunkowości wymaga ujawnić w ustępie 2 pkt 5 dodatkowych informacji i objaśnień, jako informacje uzupełniające do rachunku zysków i strat.

Jeśli nie wpłynie to ujemnie na wynik finansowy jednostki, to uwzględniając bilansową zasadę istotności, jednostka może odstąpić od wyodrębniania w rachunku zysków i strat danych dotyczących działalności przewidzianej do zaniechania, a stosowne wyjaśnienia w tym zakresie przedstawić wyłącznie w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Z kolei w sytuacji gdy jednostka wyodrębnia w rachunku zysków i strat działalność zaniechaną, może wywiązać się z tego obowiązku, dodając do poszczególnych pozycji przychodów i kosztów działalności operacyjnej oraz do pozycji zysk (strata) ze sprzedaży i zysk (strata) z działalności operacyjnej - wiersz "w tym, działalność przewidziana do zaniechania". Jeżeli jednak jednostka nie przedstawiła odrębnie w rachunku zysków i strat przychodów i kosztów działalności zaniechanej od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej, to przedstawia je w informacji dodatkowej w nocie w formie tabeli.

Nota 37 Przychody, koszty i wynik działalności zaniechanej w roku obrotowym lub przewidzianej do zaniechania w roku następnym

W informacji dodatkowej jednostka powinna podać przyczyny planowanego zaniechania działalności i wynikające z tego skutki dla działalności gospodarczej, co może przedstawić, dodając krótki opis, np.: Spółka jawna posiadająca kilka hurtowni z częściami samochodowymi zlokalizowanych w różnych częściach kraju przewiduje, że w przyszłym okresie sprawozdawczym nastąpi drastyczny spadek sprzedaży w całej sieci. Wiąże się to z przewidywanym pogorszeniem koniunktury na krajowym rynku motoryzacji. W związku z tym wspólnicy podjęli decyzję o zamknięciu jednej z hurtowni, która jako jedyna obsługuje określony region kraju. Działalność tej hurtowni jest dla spółki istotna i została uznana za przewidzianą do zaprzestania (...).

Warto dodać, iż przy wypełnianiu tej pozycji można skorzystać z wyjaśnień zawartych w stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie wykazywania działalności przewidzianej do zaprzestania lub zaprzestanej oraz ujawniania informacji na ten temat, stanowiącym załącznik do uchwały nr 12/2023 Komitetu Standardów Rachunkowości z 29 sierpnia 2023 r. (Dz. Urz. Min. Fin. z 2023 r. poz. 105). Stanowisko to ma zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2024 r., z możliwością jego wcześniejszego zastosowania. Wyjaśniono w nim znaczenie przepisów art. 47 ust. 3 ustawy o rachunkowości i określa zasady ich zastosowania przy sporządzaniu sprawozdań finansowych, przede wszystkim definiując działalność przewidzianą do zaprzestania lub zaprzestaną oraz uszczegółowia obowiązki w zakresie wykazywania przychodów i kosztów (w rachunku zysków i strat) z nią związanych i ujawniania informacji na jej temat (w dodatkowych informacjach i objaśnieniach). Z pkt 2.2 ww. stanowiska wynika, iż działalnością przewidzianą do zaprzestania lub zaprzestaną jest część działalności jednostki:

a) która została zaprzestana w bieżącym okresie sprawozdawczym lub która w ciągu dwunastu miesięcy od dnia bilansowego jest przewidziana do zaprzestania przez organ jednostki władny podjąć taką decyzję,

b) której przedmiot lub geograficzny obszar działalności jest odrębny od reszty działalności jednostki,

c) która jest wydzielona w jednostce dla celów zarządczych (sprawozdawczości wewnętrznej) lub której wydzielenie w tych celach jest zasadne i praktycznie możliwe ze względu na wielkość i zróżnicowanie działalności jednostki, a pominięcie takiego wydzielenia w sprawozdaniu finansowym spowodowałoby niespełnienie zasady rzetelnego i jasnego obrazu, o której mowa w art. 4 ust. 1 i 1b ustawy o rachunkowości, oraz

d) która jest istotna.

Natomiast poprzez "zaprzestanie" należy rozumieć nie tylko zdarzenia gospodarcze polegające na wygaszeniu działalności gospodarczej, ale także wszystkie inne zdarzenia, które powodują, że jednostka przestaje prowadzić dany rodzaj działalności, m.in. sprzedaż działalności, wydzielenie jej do osobnej jednostki, czy też przekazanie jej w formie aportu rzeczowego itp. (por. pkt 2.3 ww. stanowiska).

Za działalność przewidzianą do zaprzestania lub zaprzestaną nie uznaje się sytuacji, gdy jednostka przewiduje spadek (nawet duży) skali swojej działalności (czyli spadek wielkości sprzedaży swoich wyrobów, towarów lub usług) z jakichkolwiek przyczyn innych niż zamknięcie lub wstrzymanie w dłuższym czasie istotnej linii produktów (wyrobów lub usług) albo miejsca prowadzenia działalności. Taka sytuacja świadczy jednak o wystąpieniu przesłanek utraty wartości, co oznacza konieczność przeprowadzenia przez jednostkę testu na utratę wartości zgodnie z wytycznymi Krajowego Standardy Rachunkowości nr 4 "Utrata wartości aktywów" (por. pkt 2.4 ww. stanowiska).

6) rozliczenie różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto

W tej części dodatkowych informacji i objaśnień wymaga się od jednostki przedstawienia różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto. Jest to tzw. nota podatkowa. W celu przejścia od wyniku finansowego brutto do podstawy opodatkowania, trzeba przychody i koszty księgowe odpowiednio skorygować (pozaksięgowo/statystycznie) o pozycje, które w myśl przepisów podatkowych zwiększają bądź zmniejszają przychody i koszty podatkowe. Obowiązek sporządzenia noty podatkowej ciąży wyłącznie na jednostkach będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (podatnicy CIT), tj. osobach prawnych, spółkach komandytowych, spółkach komandytowo-akcyjnych i spółkach jawnych, o których mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a updop.

Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych (format XML zgodny z regułami określonymi we właściwej strukturze XSD), notę podatkową również sporządzają w formie ustrukturyzowanej.

Należy jednak zauważyć, iż pomimo że w strukturach sprawozdań finansowych udostępnionych w BIP na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (MF) zawarto notę podatkową w każdej ustrukturyzowanej postaci sprawozdania finansowego (tj. zarówno w załączniku nr 1, jak i nr 4, 5 i 6), to podatnicy CIT sporządzający sprawozdania finansowe według załącznika nr 4, 5 lub 6, nie muszą jej wypełniać. Wątpliwości dotyczące tej kwestii wyjaśniło MF w odpowiedziach na pytania nr 6, 7 i 8, zamieszczonych na stronie internetowej: https://www.podatki.gov.pl/e-sprawozdania-finansowe/pytania-i-odpowiedzi/#wypelnianie-specyficznych-pozycji. Według resortu finansów wypełnienie rozliczenia różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto przez jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe odpowiednio zgodnie z załącznikiem nr 5, 4 i 6 do ustawy o rachunkowości nie jest obowiązkowe. Zatem w schemach sprawozdań finansowych według załączników nr 4, 5 i 6, zamieszczonych na stronie BIP MF, pozycja ta została umieszczona jedynie do wypełnienia fakultatywnego. W ramach tego fakultetu wypełnić ją mogą jedynie jednostki, których dotyczy ten zakres informacyjny, czyli podatnicy CIT.

Szczegółowość noty podatkowej określają struktury logiczne udostępnione przez MF. W praktyce wygląda to tak, że dla każdej pozycji głównej rozliczenia jednostka ma obowiązek podania jej wartości łącznej dla roku bieżącego. Główne pozycje noty podatkowej przedstawiamy w poniższej tabeli.

Pola dotyczące roku poprzedniego są polami opcjonalnymi, których wypełnienie pozostaje do decyzji jednostki. W nocie podatkowej przewidziano również możliwość wyspecyfikowania do pozycji dotyczących przychodów, kosztów, straty z lat ubiegłych oraz innych zmian podstawy opodatkowania informacji uszczegółowiających. Przy czym wskazanie przez jednostkę informacji uszczegółowiających oznacza obowiązkowość podania do tych pozycji kwoty oraz podstawy prawnej dla wartości większych bądź równych 20.000 zł. Zatem dopiero gdy jednostka doda taką pozycję, powinna podać podstawę prawną (obowiązkowo - artykuł, a opcjonalnie - ustęp, punkt i literę).

Dane wykazywane w tej części dodatkowych informacji i objaśnień należy ujawnić w nocie w formie tabeli, w sposób przedstawiony na przykładzie.

Przykład

I. Założenia:

Spółka z o.o. sporządzająca sprawozdanie finansowe za 2023 r. według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, zobowiązana jest do sporządzania noty dotyczącej rozliczenia różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto, tzw. noty podatkowej. Za 2023 r. spółka uzyskała zysk brutto w kwocie: 3.500.000 zł. W trakcie 2023 r. w spółce miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

1) w styczniu dokonano wpłaty na PFRON za rok obrotowy w wysokości: 50.000 zł,

2) w lutym otrzymano odsetki od kontrahentów, naliczone i ujęte w księgach 2022 r. w kwocie: 24.000 zł,

3) w marcu zapłacono odsetki od kredytu, naliczone i ujęte w księgach 2022 r. w kwocie: 17.000 zł,

4) w maju zapłacono odsetki od zobowiązań budżetowych w kwocie: 21.000 zł,

5) w sierpniu otrzymano dotację na zakup środka trwałego w kwocie: 210.000 zł (60% wartości środka trwałego), którą ujęto na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",

6) we wrześniu oddano do używania środek trwały zakupiony z dotacji; wartość początkowa tego środka trwałego wyniosła: 350.000 zł,

7) od października rozpoczęto amortyzację środka trwałego zakupionego z dotacji, przy zastosowaniu 14% stawki amortyzacyjnej; w okresie od października do grudnia dokonano odpisów amortyzacyjnych w wysokości: 350.000 zł × 14% : 12 m-cy × 3 m-ce = 12.250 zł, w tym odpisy amortyzacyjne:

a) niestanowiące kosztów podatkowych: 12.250 zł × 60% (wielkość dotacji) = 7.350 zł,

b) stanowiące koszt uzyskania przychodów: 12.250 zł - 7.350 zł = 4.900 zł,

8) równolegle do dokonanych odpisów amortyzacyjnych odniesiono na pozostałe przychody operacyjne dotację na zakup środka trwałego w kwocie: 7.350 zł,

9) w listopadzie otrzymano z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości dotację na kapitał obrotowy w ramach "Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój" w kwocie: 85.000 zł,

10) w grudniu wpłacono 100% zaliczki w wysokości: 36.900 zł na poczet nabycia fabrycznie nowego środka trwałego zaliczanego do grupy 4 KŚT; wartość netto wpłaconej kwoty (tj. 30.000 zł), zgodnie z art. 15 ust. 1zd updop, została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów 2023 r.,

11) na 31 grudnia utworzono rezerwę na niewykorzystane urlopy w kwocie: 80.000 zł,

12) na 31 grudnia naliczono i ujęto w księgach odsetki od należności z tytułu dostaw i usług w kwocie: 6.000 zł,

13) na 31 grudnia odpisano przedawnione wierzytelności w kwocie: 27.000 zł.

II. Fragment informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego za 2023 r.:

Nota 38 Rozliczenie różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto

7) koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, w tym odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły koszt wytworzenia środków trwałych w budowie w roku obrotowym

Tę pozycję dodatkowych informacji i objaśnień wypełniają wszystkie jednostki, bez względu na wariant sporządzanego przez nie rachunku zysków i strat (kalkulacyjny lub porównawczy). Podaje się w niej wielkość kosztów poniesionych w ciągu roku w związku z budową środków trwałych siłami własnymi oraz kwotę odsetek i różnic kursowych od zobowiązań w walutach obcych zaciągniętych na finansowanie budowy. W jednostkach sporządzających rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym, koszty te wykazywane są w wierszu A.III. "Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki" wraz z kosztami wytworzenia innych produktów na własne potrzeby. Wskazane jest wyspecyfikowanie w tej pozycji zarówno kosztów dotyczących poszczególnych wybudowanych w ciągu roku i już przyjętych do używania środków trwałych, jak i obiektów znajdujących się w trakcie budowy, co można zaprezentować w nocie w formie tabeli.

Nota 39 Koszt wytworzenia środków trwałych w budowie

8) odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły cenę nabycia towarów lub koszt wytworzenia produktów w roku obrotowym

W tej części dodatkowych informacji i objaśnień wykazuje się odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły w danym roku obrotowym wartość towarów lub produktów w przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu. Możliwość zwiększenia ceny nabycia towaru lub kosztu wytworzenia produktu o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu, daje art. 28 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Dane te można zaprezentować w nocie w formie tabeli.

Nota 40 Odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły cenę nabycia towarów lub koszt wytworzenia produktów w roku obrotowym

9) poniesione w ostatnim roku i planowane na następny rok nakłady na niefinansowe aktywa trwałe; odrębnie należy wykazać poniesione i planowane nakłady na ochronę środowiska

W tej pozycji dodatkowych informacji i objaśnień należy wyszczególnić poniesione w roku obrotowym, jak również planowane na rok następny, nakłady na niefinansowe aktywa trwałe. Są to nakłady na wartości niematerialne i prawne, środki trwałe, w tym dotyczące ochrony środowiska, środki trwałe w budowie, w tym dotyczące ochrony środowiska, inwestycje w nieruchomości i prawa. Dane te można zaprezentować w nocie w formie tabeli.

Nota 41 Nakłady na niefinansowe aktywa trwałe, w tym nakłady na ochronę środowiska

10) kwotę i charakter poszczególnych pozycji przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie

W tej części dodatkowych informacji i objaśnień ujawnia się kwotę i charakter poszczególnych pozycji przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości, lub które wystąpiły incydentalnie. Do zdarzeń incydentalnych należy zaliczyć trwającą od 2022 r. wojnę w Ukrainie i skutków gospodarczych nią wywołanych. W tym miejscu należy przedstawić np. kwoty darowizn otrzymanych z przeznaczeniem na pomoc Ukrainie. W świetle rekomendacji Komitetu Standardów Rachunkowości pt. "Sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności w warunkach rosyjskiej agresji na Ukrainę" zaleca się, aby jednostki ujawniły również charakter oraz kwotę poniesionych kosztów pomocy dla Ukrainy, jeżeli informacje te mogłyby w sposób istotny wpłynąć na ocenę ich sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy. Ponadto przychody i koszty o nadzwyczajnej wartości mogły generować także trwająca inflacja oraz kryzys energetyczny. Dane te można przedstawić w nocie w formie tabeli.

Nota 42 Kwota i charakter poszczególnych pozycji przychodów i kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie

11) informacje o kosztach związanych z pracami badawczymi i pracami rozwojowymi, które nie zostały zakwalifikowane zgodnie z art. 33 ust. 2 do wartości niematerialnych i prawnych

W tym punkcie dodatkowych informacji i objaśnień ujawnia się informacje o kosztach prac rozwojowych zakończonych niepowodzeniem, które nie dały zamierzonych efektów lub kosztach prac rozwojowych zakończonych efektem pozytywnym, których z różnych przyczyn nie wdrożono. Takich kosztów nie zalicza się bowiem do wartości niematerialnych i prawnych. Obciążają one wynik finansowy w roku, w którym je zakończono. Odnosi się je wówczas w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Ponadto w tej pozycji podaje się informacje o kosztach ponoszonych na etapie prac badawczych. Nie powinny być one aktywowane, tym samym ich wartość ujmuje się w ciężar kosztów w okresie, w którym zostały poniesione.

Dane wykazywane w tej części dodatkowych informacji i objaśnień można ujawnić w nocie formie tabeli, w sposób przedstawiony na przykładzie.

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka w styczniu 2023 r. przeprowadziła prace rozwojowe w celu wytworzenia prototypu produktu. W związku z tymi pracami poniosła nakłady w wysokości: 300.000 zł.
2. W listopadzie 2023 r. spółka postanowiła, że prace rozwojowe nie zostaną wdrożone mimo, iż zakończyły się wynikiem pozytywnym.
3. Kwotę poniesionych nakładów spółka ujęła w ustępie 2 pkt 11 dodatkowych informacji i objaśnień (w nocie w formie tabeli) do sprawozdania finansowego za 2023 r. sporządzanego według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.

II. Fragment informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego za 2023 r.:

Nota 43 Koszty związane z pracami badawczymi i pracami rozwojowymi, które nie zostały zakwalifikowane do wartości niematerialnych i prawnych

12) wartość żywności przekazanej organizacjom pozarządowym, z przeznaczeniem na wykonywanie przez te organizacje zadań w zakresie określonym w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, lub kwotę opłaty za marnowanie żywności, o której mowa w art. 5 tej ustawy.

W tej pozycji dodatkowych informacji i objaśnień jednostka będąca sprzedawcą żywności, w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, ujawnia informacje o wysokości należnej opłaty za marnowanie żywności lub wartość żywności przekazanej organizacjom pozarządowym. Przez marnowanie żywności rozumie się wycofywanie z etapu dystrybucji żywności, która spełnia wymogi prawa żywnościowego, w szczególności ze względu na zbliżający się upływ terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości lub ze względu na wady wyglądu tych środków spożywczych albo ich opakowań i przeznaczanie ich do unieszkodliwiania jako odpady.

Przypominamy, że sprzedawcą żywności jest podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze, o którym mowa w art. 3 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 178/2002, w zakresie sprzedaży żywności w jednostce handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.) powyżej 250 m², w której przychody ze sprzedaży żywności stanowią co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów (por. art. 2 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności).

Powyższe informacje można zaprezentować w nocie w formie tabeli.

Nota 44 Wartość żywności przekazanej organizacjom pozarządowym lub kwota opłaty za marnowanie żywności