Wycena bilansowa środków trwałych
Środki trwałe wycenia się na dzień bilansowy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości (art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości). Odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych, księgowane na koncie kosztów podstawowej działalności operacyjnej i koncie 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych", utożsamiają utratę ich wartości nie tylko ze względu na eksploatację, ale także na skutek upływu czasu. Natomiast odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych są dokonywane w razie, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę środek trwały nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych (art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości). Przesłankami do utworzenia takiego odpisu mogą być w szczególności zmiana technologii produkcji, przeznaczenie środka trwałego do likwidacji, wycofanie go z używania (art. 32 ust. 4 ustawy o rachunkowości). Odpis aktualizujący ma na celu doprowadzenie wartości środka trwałego wynikającej z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. Księguje się go zasadniczo w pozostałe koszty operacyjne zapisem:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 07-4 "Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych".
Jednak jeśli wycena środka trwałego została wcześniej zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów (rozporządzenia w tej sprawie z 1995 r.), wtedy odpis zmniejsza w pierwszej kolejności odniesione na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny różnice spowodowane aktualizacją wyceny, a ewentualna nadwyżka odpisu jest księgowana w pozostałe koszty operacyjne. Reguluje to art. 32 ust. 5 ustawy o rachunkowości. W zapisie księgowym wygląda to następująco:
a) odpis z tytułu trwałej utraty wartości do wysokości skutków netto urzędowego przeszacowania
- Wn konto 81-3 "Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny",
- Ma konto 07-4 "Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych",
b) nadwyżka odpisu ponad kwotę z pkt a) i odpis aktualizujący środki trwałe nieobjęte urzędowym przeszacowaniem
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 07-4 "Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych".
W bilansie środki trwałe wykazuje się w wartości wynikającej z konta 01 "Środki trwałe", pomniejszonej o wartość odpisów ujętych na koncie 07-1 i 07-4.
| Posiadamy w ewidencji środków trwałych nieruchomości o wartościach netto nieodpowiadających ich wartościom rynkowym, które są nieporównanie wyższe. Czy można, korzystając z art. 4 ust. 1b ustawy o rachunkowości, wykazać te nieruchomości w bilansie w cenach rynkowych?
Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości w bilansie środki trwałe, w tym nieruchomości, należy zaprezentować w wartości historycznej, powiększonej o koszty ulepszenia i pomniejszonej o odpisy z tytułu umorzenia i odpisy z tytułu utraty wartości. W odniesieniu do środków trwałych, których wartość była objęta aktualizacją wyceny na podstawie odrębnych przepisów, uwzględnia się kwotę tego przeszacowania (art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości). Ostatnia aktualizacja wyceny była dokonana w 1995 r. na podstawie wydanego w tej sprawie rozporządzenia i na chwilę obecną, mimo wysokiej inflacji, nie są spełnione warunki do wydania kolejnego rozporządzenia. W myśl art. 4 ust. 1b ustawy o rachunkowości, jeżeli w wyjątkowych przypadkach stosowanie określonego przepisu ustawy nie pozwoliłoby na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, jednostka nie stosuje tego przepisu, a w informacji dodatkowej uzasadnia przyczyny jego niezastosowania oraz określa wpływ, jaki niezastosowanie przepisu wywiera na obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki. Regulacja ta dotyczy jednak indywidualnych, wyjątkowych przypadków, których ustawodawca nie był w stanie przewidzieć w toku procesu legislacyjnego lub które są tak złożone, iż niemożliwe było ustalenie dla nich regulacji, dających odpowiednie i wystarczające wytyczne ich ujęcia. Jej zastosowanie może mieć uzasadnienie z uwagi na niepowtarzalne właściwości jednostki lub szczególne okoliczności bądź cechy zawartej transakcji. Tak wynika z pkt 11 i pkt 12 stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie zasady rzetelnego i jasnego obrazu w realizacji przepisów art. 4 ust. 1 oraz ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości (Dz. Urz. Min. Fin. z 2018 r. poz. 7). Natomiast sytuacja, w której wartość bilansowa środków trwałych, w szczególności gruntów, budynków i lokali, jest znacznie zaniżona wobec ich aktualnej wartości rynkowej, dotyczy znacznej grupy jednostek i nie może być podstawą do odstąpienia od stosowania art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Potwierdzenie tego można znaleźć w przykładzie 1 zawartym w załączniku nr 1 do stanowiska KSR. Mimo więc, że można mieć wątpliwości co do tego, czy wycena nieruchomości stanowiących środki trwałe w cenach nabycia, powiększonych o wydatki na ulepszenie i pomniejszonych o odpisy umorzeniowe i aktualizujące przekłada się na rzetelny (wiarygodny) i jasny obraz sytuacji majątkowej jednostki w sprawozdaniu finansowym, nie należy robić odstępstwa od tej wyceny na podstawie art. 4 ust. 1b ustawy o rachunkowości. Nie jest możliwe zwiększenie wartości nieruchomości stanowiących środki trwałe na skutek wyceny dokonanej we własnym zakresie przez jednostkę czy też przez rzeczoznawcę majątkowego. Jednostka może natomiast przedstawić wartość rynkową takich nieruchomości w dodatkowych informacjach i objaśnieniach, szczególnie, gdy różnica między nią a wartością księgową jest istotna. Jak stanowi art. 4 ust. 1a ustawy o rachunkowości, w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostka jest obowiązana przedstawiać wszelkie dodatkowe informacje konieczne do spełnienia tego obowiązku w informacji dodatkowej. Informacja o wartości rynkowej nieruchomości może wpłynąć na odbiór i właściwe zrozumienie obrazu jednostki przez użytkowników sprawozdania finansowego. |
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.PoradnikKsiegowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
| ||||||||||||
|
||||||||||||