Niedobory i nadwyżki do rozliczenia, ujawnione w wyniku spisu z natury
Różnice inwentaryzacyjne mogą mieć charakter niedoborów, które dzieli się na niedobory pozorne i usprawiedliwione (uzasadnione) oraz nieusprawiedliwione (nieuzasadnione), a także szkód, spowodowanych obniżeniem przydatności gospodarczej danego składnika zapasów oraz nadwyżek. Porównanie stanów wynikających ze spisu z natury ze stanami ewidencji księgowej należy do obowiązków księgowości.
Stosownie do wskazówek zawartych w stanowisku w sprawie inwentaryzacji zapasów, różnice inwentaryzacyjne wynikające z porównania wyników spisu z natury z danymi księgowej ewidencji zapasów, pogrupowane według rodzajów zapasów i osób za nie odpowiedzialnych, księgowy przenosi z arkuszy spisowych lub zestawień zbiorczych do zestawienia różnic ilościowych (niedobory, nadwyżki) i zestawienia różnic jakościowych (szkody). Sprawdzone i kompletne zestawienia różnic księgowy przekazuje przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej w celu określenia przyczyn powstania różnic i zaproponowania kierownikowi jednostki sposobu ich rozliczenia.
Wyniki rozpatrzenia różnic inwentaryzacyjnych, komisja inwentaryzacyjna ujmuje w protokole rozliczenia różnic, zawierającym wnioski co do sposobu ich rozliczenia wraz z uzasadnieniem. Może to również nastąpić na odpowiednio rozbudowanym zestawieniu różnic ilościowych i jakościowych. Protokół w celu zatwierdzenia przekazywany jest kierownikowi jednostki.
W księgach rachunkowych powstałe różnice inwentaryzacyjne do czasu wyjaśnienia przyczyn ich powstania ujmuje się na koncie 24-1/0 "Rozliczenie niedoborów i szkód" lub na koncie 24-1/1 "Rozliczenie nadwyżek".
|
Ewidencja księgowa ujawnienia niedoboru lub nadwyżki 1. PK - ujawnienie niedoboru: - Wn konto 24-1/0 "Rozliczenie niedoborów i szkód" 2. PK - ujawnienie nadwyżki: - Wn konto 31-1 "Materiały", 33 "Towary", 60-0 "Produkty gotowe", 01 "Środki trwałe", 10 "Kasa", 3. PK - ewentualne ujęcie odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na niedobór/nadwyżkę danego składnika aktywów, jeśli ewidencja zapasów jest prowadzona w cenach różniących się od cen zakupu (nabycia) lub kosztu wytworzenia: - Wn/Ma konto 34 "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów", 62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów", |
Przypominamy, iż w jednostkach produkcyjnych sporządzających porównawczy rachunek zysków i strat oraz prowadzących ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 przeksięgowanie wartości niedoboru wyrobów gotowych z konta 60-0 na konto 24-1 powoduje wyjście kosztów z kręgu. Koszty, które wyszły poza krąg kosztów, ujęte wcześniej na kontach zespołu 4 i 5 ewidencjonuje się na kontach 79-0 "Obroty wewnętrzne" oraz 79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych".
Uwaga: Ujawnione w wyniku inwentaryzacji niedobory i nadwyżki powinny zostać wyjaśnione i rozliczone w księgach rachunkowych roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji, co oznacza, że konto 24-1 nie powinno na koniec roku obrotowego wykazywać salda.
Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych następuje w księgach rachunkowych pod datą spisu, nie później jednak niż na ostatni dzień roku obrotowego, którego dotyczył spis z natury. Zapisów księgowych dokonuje się na podstawie zatwierdzonego przez kierownika jednostki protokołu z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych.
W księgach rachunkowych niedobory i nadwyżki, zgodnie z decyzją kierownika jednostki oraz w zależności od przyczyn ich powstania, mogą być ujmowane w sposób przedstawiony w tabeli.
| Niedobory | Nadwyżki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Uwaga: W świetle pkt 100 stanowiska w sprawie inwentaryzacji zapasów, w ciężar kosztów działalności operacyjnej można zaliczać również niedobory - ubytki usprawiedliwione przekraczające normy oraz niedobory spowodowane niedokładnością urządzeń pomiarowych stosowanych do pomiaru przychodów lub rozchodów zapasów, jeżeli mieszczą się w granicach tolerancji. W jednostkach produkcyjnych sporządzających porównawczy rachunek zysków i strat oraz rozliczających koszty na kontach zespołu 4 i 5, niedobory wyrobów gotowych obciążające konto 70-1 (jeżeli przy ich wyksięgowaniu z konta 60 na konto 24-1/0 zastosowano konta obrotów wewnętrznych) wskazane jest księgować zapisem: Wn konto 70-1, Ma konto 79-1 oraz Wn konto 79-0, Ma konto 24-1/0. Konto 70-1 tworzy bowiem tzw. zamknięty krąg kosztów i w tym przypadku wartość niedoboru wyrobów powraca do kręgu. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Uwaga: Pozostałe po kompensacie kwoty niedoborów lub nadwyżek odnosi się na konto 76-1 lub 76-0. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przykład
I. Założenia:
- Jednostka handlowa ewidencjonuje towary metodą ilościowo-wartościową w rzeczywistych cenach zakupu.
- W wyniku inwentaryzacji towarów drogą spisu z natury towarów i porównania ze stanem ewidencyjnym stwierdzono następujące nadwyżki i niedobory:
| Nazwa towaru | Stan wynikający | Różnica | ||
| z ksiąg rachunkowych | ze spisu z natury | nadwyżka | niedobór | |
| Towar "A" | 27.456 zł | 26.956 zł | 500 zł | |
| Towar "B" | 19.200 zł | 19.080 zł | 120 zł | |
| Towar "C" | 34.840 zł | 35.040 zł | 200 zł | |
- Na podstawie postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przez komisję inwentaryzacyjną, kierownik jednostki uznał:
a) niedobór towaru "A", w kwocie: 500 zł, za zawiniony przez pracownika, który wyraził na piśmie zgodę na zwrot równowartości niedoboru,
b) niedobór towaru "B", w kwocie: 120 zł, za niedobór powstały z przyczyn niezawinionych przez pracownika,
c) nadwyżkę towaru "C", w kwocie: 200 zł, za nadwyżkę pozorną spowodowaną błędem przy ewidencji rozchodu.
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. PK - ustalenie różnic inwentaryzacyjnych (tj. doprowadzenie stanu towarów w księgach do ich stanu według spisu z natury): | |||
| a) niedobór towaru "A" | 500 zł | 24-1/0 | 33-1 |
| b) niedobór towaru "B" | 120 zł | 24-1/0 | 33-2 |
| c) nadwyżka towaru "C" | 200 zł | 33-3 | 24-1/1 |
| 2. PK - rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych zgodnie z decyzją kierownika jednostki: | |||
| a) niedobór towaru "A" uznany za zawiniony bezsporny | 500 zł | 23-4 | 24-1/0 |
| b) niedobór towaru "B" uznany za niezawiniony | 120 zł | 76-1 | 24-1/0 |
| c) nadwyżka towaru "C" uznana za pozorną (błąd w ewidencji) | 200 zł | 24-1/1 | 73-1 |
III. Księgowania:
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.PoradnikKsiegowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
| ||||||||||||
|
||||||||||||