Rodzaje różnic inwentaryzacyjnych i sposób ich ujęcia w księgach
| Skutki bilansowe ujawnienia niedoboru lub nadwyżki w toku spisu z natury zapasów |
Różnice inwentaryzacyjne mogą mieć charakter niedoborów, które dzieli się na niedobory pozorne i usprawiedliwione (uzasadnione) oraz nieusprawiedliwione (nieuzasadnione), a także szkód, spowodowanych obniżeniem przydatności gospodarczej danego składnika zapasów oraz nadwyżek. Porównanie stanów wynikających ze spisu z natury ze stanami ewidencji księgowej należy do księgowości. Różnice inwentaryzacyjne powstałe w wyniku tych porównań księgowy przenosi z arkuszy spisowych lub zestawień zbiorczych do zestawienia różnic ilościowych lub jakościowych. Sprawdzone i kompletne zestawienia różnic księgowość przekazuje przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej w celu ustalenia przyczyn ich powstania oraz sposobów ich rozliczenia.
Na podstawie sporządzonych zestawień różnic inwentaryzacyjnych księgowy doprowadza stan ewidencji księgowej do stanu ustalonego w drodze spisu z natury. Wstępnie ustalone różnice inwentaryzacyjne, do czasu ich rozliczenia ujmuje się np. na kontach 24-1/0 "Rozliczenie niedoborów i szkód" lub 24-1/1 "Rozliczenie nadwyżek".
|
Ewidencja księgowa ujawnienia niedoboru lub nadwyżki
|
W jednostkach, które prowadzą ewidencję towarów, materiałów, wyrobów gotowych w cenach różniących się od cen zakupu (nabycia) lub kosztu wytworzenia równocześnie do zaksięgowanego niedoboru/nadwyżki w księgach rachunkowych należy odpowiednio ująć przypadające na niedobór/nadwyżkę tego aktywa odchylenia od cen ewidencyjnych, co ujmuje się zapisem: Wn/Ma konto 34, 62, Ma/Wn konto 24-1.
Jednostki, które sporządzają porównawczy rachunek zysków i strat oraz prowadzą ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 ujmując w ewidencji księgowej niedobór wyrobów gotowych muszą mieć na uwadze tzw. krąg kosztów. Przeksięgowanie wartości niedoboru wyrobów gotowych z konta 60-0 "Produkty gotowe" na konto 24-1 powoduje wyjście kosztów z kręgu. Koszty, które wyszły poza krąg kosztów, ujęte wcześniej na kontach zespołu 4 i 5 ewidencjonuje się na kontach 79-0 "Obroty wewnętrzne" oraz 79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych".
|
Ewidencja księgowa niedoboru wyrobów gotowych w jednostce stosującej
Uwaga: Jeśli produkty ujmowane są przez jednostkę w stałych cenach ewidencyjnych, to wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych wyrobów powinno również nastąpić w korespondencji z kontem 79-0 i 79-1. |
| Sposób rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych w księgach rachunkowych w zależności od charakteru tej różnicy |
Rozliczenie wyników inwentaryzacji przed zamknięciem ksiąg rachunkowych oznacza również, że konta księgowe rozliczeń niedoborów i nadwyżek nie powinny na dzień bilansowy wykazywać sald. Po wyjaśnieniu przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych komisja inwentaryzacyjna sporządza protokół z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych, w którym zawiera wnioski w sprawie sposobu rozliczenia każdej różnicy i przedstawia je do akceptacji kierownikowi jednostki. Po zatwierdzeniu przez kierownika jednostki protokołu z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych zawarte w nim postanowienia podlegają rozliczeniu w księgach rachunkowych pod datą spisu, nie późniejszą niż ostatni dzień roku obrotowego, którego dotyczył spis z natury.
|
Protokół weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych dostępny jest w serwisie Wzory druków i umów w zakładce Rachunkowość |
|
Ewidencja księgowa rozliczenia ilościowych różnic inwentaryzacyjnych
Uwaga: W ciężar kosztów działalności operacyjnej można zaliczać również niedobory - ubytki usprawiedliwione przekraczające normy oraz niedobory spowodowane niedokładnością urządzeń pomiarowych stosowanych do pomiaru przychodów lub rozchodów zapasów, jeżeli mieszczą się w granicach tolerancji (por. pkt. 100 stanowiska w sprawie inwentaryzacji zapasów).
Uwaga: Pozostałe po kompensacie kwoty niedoborów lub nadwyżek odnosi się na konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" lub 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".
Uwaga: Równocześnie należy utworzyć odpis aktualizujący jego wartość zapisem: Wn konto 76-1, Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności";
|
W przypadku jednostek stosujących porównawczy rachunek zysków i strat oraz rozliczających koszty na kontach zespołu 4 i 5, niedobory wyrobów gotowych obciążające konto 70-1 "Koszt sprzedanych produktów" wskazane jest księgować za pośrednictwem kont 79-1 oraz 79-0, tj. zapisem: Wn konto 70-1/Ma 79-0 oraz Wn konto 79-1/Ma konto 24-1/0.
Zwracamy uwagę, iż w przypadku ujawnienia w jednostce niedoboru zawinionego może wystąpić niekiedy obowiązek korekty VAT naliczonego, związanego np. z zakupem towarów, których niedobór stwierdzono. Jednak w celu oceny, czy podatnik utracił prawo do odliczenia VAT potrzebna jest staranna analiza wszystkich okoliczności, które mogły przyczynić się do powstawania niedoboru w przedsiębiorstwie. Jeśli wystąpi obowiązek skorygowania VAT naliczonego, to jego korektę ujmuje się zapisem:
| - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne", - Ma konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie". |
|
Na temat rozliczania VAT od niedoboru towarów można przeczytać w PV nr 16 z 2019 r. na str. 50 |
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.PoradnikKsiegowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
| ||||||||||||
|
||||||||||||