Ogólne zasady dotyczące sporządzania i składania sprawozdań finansowych

Składniki sprawozdania finansowego

W myśl art. 45 ust. 2 ustawy o rachunkowości, sprawozdanie finansowe składa się z:

1) bilansu;

2) rachunku zysków i strat;

3) informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia*⁾.

Sprawozdanie finansowe jednostek określonych w art. 64 ust. 1 ww. ustawy, podlegające corocznemu badaniu, obejmuje ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przypadku funduszy inwestycyjnych - zestawienie zmian w aktywach netto oraz rachunek przepływów pieniężnych*⁾.

Druki bilansu i rachunku zysków i strat dla jednostek mikro, małych i innych dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Rachunkowość

Ponadto w przypadku spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, a także tych spółek jawnych i komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, oraz w przypadku specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, funduszy inwestycyjnych zamkniętych oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych, kierownik jednostki sporządza, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki*⁾.

Sprawozdania finansowe w wersji elektronicznej

Od 1 października 2018 r. zgodnie z art. 45 ust. 1f ustawy o rachunkowości (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2019 r.), wprowadzony został dla wszystkich jednostek prowadzących księgi rachunkowe obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej. W konsekwencji, sprawozdania te nie mogą mieć już formy papierowej, lecz jest wymagana w każdym przypadku forma elektroniczna. Sprawozdania te mają być również opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym.

Od 1 stycznia 2020 r. mocą ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych wprowadzone zostały zmiany do ustawy o rachunkowości takie jak: umożliwiono opatrywanie podpisem osobistym: sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych, sprawozdań z płatności i skonsolidowanych sprawozdań z płatności (znowelizowany art. 45 ust. 1f, art. 63c ust. 2a oraz art. 63k ustawy o rachunkowości),    umożliwiono podpisywanie sprawozdań z działalności jednostki podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS podpisem osobistym (znowelizowany art. 49 ust. 7 ww. ustawy).

W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej zapisano, iż:

"(...) Brzmienie art. 45 ust. 1f oraz art. 63c ust. 2a ustawy (ustawy o rachunkowości - przyp. red.) należy uzupełnić w sposób pozwalający podmiotom zobowiązanym na podpisywanie składanych sprawozdań finansowych "podpisem osobistym". Zasadnym jest bowiem, aby podmioty składające sprawozdania mogły się posługiwać szerszym niż obecnie zbiorem podpisów elektronicznych. W związku z powyższym, proponowana zmiana pozwoli w przyszłości każdemu obywatelowi na podpisanie składanego sprawozdania finansowego, bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności w celu nabycia kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub posłużenia się podpisem zaufanym.

Zasadnym jest ponadto skorygowanie brzmienia w art. 45 ust. 1f, art. 49 ust. 7, art. 63c ust. 2a oraz art. 63k ustawy o rachunkowości, poprzez zastąpienie fragmentu "podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP" treścią "podpisem zaufanym". Należy bowiem wskazać, że "podpis zaufany", zdefiniowany obecnie w art. 3 pkt 14a ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, zastąpił uprzednio regulowany przepisami tej ustawy "podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP". Przedmiotowa zmiana została wprowadzona przez przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej oraz niektórych innych ustaw (...)."

Ustawa nowelizująca wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Przekazywanie sprawozdań finansowych

• Podatnicy CIT

Od 1 października 2018 r., zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o PDOP, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2019 r., podatnicy, z wyłączeniem podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego, przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz ze sprawozdaniem z badania, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki - także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia sprawozdania z badania nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania. Z tego wynika, że podatnicy CIT wpisani do rejestru przedsiębiorców KRS nie muszą przekazywać ww. dokumentów do urzędu skarbowego. Sprawozdania finansowe lub sprawozdania z badania po zamieszczeniu w repozytorium dokumentów finansowych są bowiem przesyłane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych (por. art. 20 ust. 1g ustawy o KRS).

Ujednolicony tekst ustawy o PDOP dostępny jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl

Od 1 stycznia 2020 r. zmieni się natomiast forma przekazywania sprawozdań finansowych (przez podmioty niewpisane do KRS).

Ustawa z dnia 11 września 2019 r. o uchyleniu ustawy o specjalnym podatku węglowodorowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1978) wprowadziła zmiany w CIT dotyczące przekazywania sprawozdań finansowych, polegające na: zmodyfikowaniu zasad składania sprawozdań finansowych (w formie elektronicznej) przez podmioty niewpisane do rejestru przedsiębiorców KRS, tj. nałożenie na te podmioty obowiązku przekazywania za pomocą środków komunikacji elektronicznej Szefowi KAS sprawozdania finansowego wraz ze sprawozdaniem z badania (o ile obowiązkowi takiego badania podlegało) w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej udostępnianej na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o rachunkowości (znowelizowany art. 27 ust. 2 ustawy o PDOP),   określeniu, że ww. sprawozdania finansowe Szef KAS udostępnia naczelnikom urzędów skarbowych, naczelnikom urzędów celno-skarbowych, dyrektorom izb administracji skarbowej oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych ("nowy" art. 27 ust. 2b ww. ustawy).

Powyższe zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. i będą miały zastosowanie do sprawozdań finansowych przekazywanych od tego dnia.

• Podatnicy PIT

W myśl art. 45 ust. 5 i 8a ustawy o PDOF, od 1 października 2018 r., podatnicy prowadzący księgi rachunkowe obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej sprawozdania finansowe przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej udostępnianej na podstawie art. 45 ust. 1g ustawy o rachunkowości. Te sprawozdania finansowe Szef KAS udostępnia naczelnikom urzędów skarbowych, naczelnikom urzędów celno-skarbowych, dyrektorom izb administracji skarbowej oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

Ujednolicony tekst ustawy o PDOF  dostępny jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl

Spółki osobowe (spółki jawne, partnerskie i komandytowe)

W przypadku spółek osobowych (tj. spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej), to spółka prowadzi księgi rachunkowe (a nie jej wspólnicy). Jej sprawozdanie finansowe podlega przekazaniu do KRS (w ciągu 15 dni od jego zatwierdzenia), za pośrednictwem którego trafia do administracji skarbowej (por. art. 20 ust. 1g ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, Dz. U. z 2019 r. poz. 1500 ze zm.). W konsekwencji wspólnicy spółek osobowych nie przekazują dodatkowo sprawozdania finansowego spółki ani do Szefa KAS, ani urzędu skarbowego. W przypadku spółek cywilnych sprawozdania finansowe nie są przekazywane ani do KRS ani do organów podatkowych (patrz wyjaśnienie MF str. 45)