Zakres informacji prezentowanych w bilansie jednostki mikro

Zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy o rachunkowości, bilans sporządzany przez jednostki mikro powinien zawierać podstawowe informacje, w tym wartość:

• aktywów trwałych ze szczególnym wskazaniem wartości środków trwałych; pominięto wyodrębnienie m.in. wartości niematerialnych i prawnych, środków trwałych w budowie czy należności i inwestycji długoterminowych,
   
• aktywów obrotowych ze wskazaniem wartości zapasów i należności krótkoterminowych; pominięto wyodrębnienie wartości inwestycji krótkoterminowych, w tym środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i w kasie jednostki, oraz krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych,
   
• należnych wpłat na kapitał podstawowy,
   
• udziałów (akcji) własnych,
   
• kapitału (funduszu) własnego, w tym wartość kapitału (funduszu) podstawowego; pominięto m.in. informacje o wartości kapitału zapasowego, pozostałych kapitałów rezerwowych oraz zysków (strat) z poprzednich lat i roku bieżącego,
   
• zobowiązań (w tym zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek) i rezerw na zobowiązania,
   
• sumy bilansowej wyrażoną poprzez podsumowanie aktywów i pasywów.

Przypominamy, iż uproszczenia w sprawozdaniach finansowym jednostek mikro dotyczą zakresu prezentowanych w nich poszczególnych pozycji (jest on odpowiednio mniejszy), nie zaś ich treści (zawartości).

Pozycja aktywów A. "Aktywa trwałe..."

W pozycji tej należy wykazywać łączną wartość:

• wartości niematerialnych i prawnych,
   
• rzeczowych aktywów trwałych, w tym: środków trwałych, środków trwałych w budowie, zaliczek na środki trwałe w budowie,
   
• należności długoterminowych,
   
• inwestycji długoterminowych,
   
• długoterminowych rozliczeń międzyokresowych.

Z załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości wynika przy tym konieczność ujawnienia w tej pozycji informacji o wartości środków trwałych posiadanych przez jednostkę mikro. Przypominamy, iż w świetle art. 3 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy, przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

• nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
   
• maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
   
• ulepszenia w obcych środkach trwałych,
   
• inwentarz żywy.

Pozycja aktywów B. "Aktywa obrotowe..."

W pozycji tej powinna zostać wykazana łączna wartość zapasów, należności krótkoterminowych, inwestycji krótkoterminowych oraz krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych - ze szczegółowym wskazaniem wartości zapasów i należności krótkoterminowych.

Zapasy - w znaczeniu określonym w art. 3 ust. 1 pkt 18 lit. a) ustawy o rachunkowości - są to rzeczowe aktywa obrotowe, przeznaczone do zużycia lub zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy. Są to nabyte w celu zużycia na własne potrzeby materiały, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby, usługi i roboty) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, bądź półprodukty oraz towary nabyte celem odprzedaży w stanie nieprzetworzonym.

Z kolei należności krótkoterminowe obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług (salda debetowe wynikające z zapisów na koncie 20 "Rozrachunki z odbiorcami") oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczanych do aktywów finansowych, które staną się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego (art. 3 ust. 1 pkt 18 lit. c ww. ustawy). Oznacza to np., iż w bilansie sporządzanym na dzień 31 grudnia 2017 r. wykazane będą jako krótkoterminowe te należności, których spłata ma nastąpić do 31 grudnia 2018 r. oraz wszystkie należności z tytułu dostaw i usług wynikające z ewidencji analitycznej do konta 20 "Rozrachunki z odbiorcami".

Pozycja aktywów C. "Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy"

W pozycji tej wykazuje się zadeklarowane, lecz niewniesione na dzień bilansowy wkłady kapitałowe - rzeczowe i finansowe w spółkach kapitałowych (z o.o. i akcyjnych) oraz spółkach osobowych. W tej pozycji wykazuje się również przewyższającą zysk kwotę zaliczek pobranych w ciągu roku przez wspólników spółek osobowych.

Pozycja aktywów D. "Udziały (akcje) własne"

W pozycji tej wykazuje się akcje własne posiadane na dzień bilansowy przez spółkę akcyjną (art. 362 i 363 § 6 K.s.h.) lub komandytowo-akcyjną oraz udziały własne posiadane przez spółkę z o.o. (art. 200 § 1 i 3 K.s.h.), według cen ich nabycia. Są to przejściowo ujęte w księgach - na koncie 14 "Krótkoterminowe aktywa finansowe" - akcje lub udziały własne przewidziane do zbycia lub umorzenia w ciągu roku od dnia bilansowego.

Pozycja pasywów A. "Kapitał (fundusz) własny..."

W pozycji tej powinno się ujmować łączną wartość kapitału (funduszu) podstawowego, kapitału (funduszu) zapasowego, kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny, pozostałych kapitałów (funduszy) rezerwowych, zysku (straty) z lat ubiegłych, zysku (straty) netto za bieżący rok obrotowy oraz odpisów z zysku netto w ciągu roku obrotowego. W bilansie dla jednostek mikro w osobnej pozycji należy wyodrębnić wyłącznie wartość kapitału (funduszu) podstawowego, który - zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy o rachunkowości - musi być zaprezentowany w wysokości wynikającej z umowy lub statutu i zarejestrowanej w sądzie rejestrowym.

Pozycja pasywów B. "Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania..."

W pozycji tej wykazać należy łączną wartość: zobowiązań długoterminowych i krótkoterminowych, rezerw na zobowiązania, funduszy specjalnych i rozliczeń międzyokresowych - z wyszczególnieniem wartości rezerw na zobowiązania i zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek. Wyodrębnieniu podlega wyłącznie wartość:

• rezerw na zobowiązania, tzn. rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego, rezerw na świadczenia emerytalne i podobne oraz pozostałych rezerw;
   
• zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek, tzn. wartość zaciągniętych przez jednostkę kredytów i pożyczek, bez względu na ich przeznaczenie - zarówno na sfinansowanie nabycia i budowy środków trwałych oraz innych składników majątku trwałego, jak i aktywów obrotowych, wyrażone w walucie polskiej, jak i walutach obcych.

Co istotne zarówno rezerwy, jak i zobowiązania prezentowane są bez wyszczególnienia jaka ich część ma charakter długoterminowy, a jaka krótkoterminowy.

Przykład

I. Założenia:

W jednostce, w której organ zatwierdzający podjął decyzję o sporządzeniu sprawozdania finansowego w formie uproszczonej dla jednostek mikro, wartości poszczególnych składników aktywów i pasywów za poprzedni oraz bieżący rok obrotowy przedstawiały się następująco:

II. Bilans jednostki mikro sporządzony na dzień bilansowy: