Postać sprawozdania finansowego jednostki mikro

Zakres informacyjny sprawozdania finansowego jednostek mikro określony został w załączniku nr 4 do ustawy o rachunkowości i obejmuje:

• informacje ogólne o jednostce,
   
• bilans,
   
• informacje uzupełniające do bilansu
   
• rachunek zysków i strat (wariant porównawczy).

Jednostki mikro mogą nie sporządzać informacji dodatkowej, pod warunkiem że niektóre informacje objęte zakresem informacyjnym tego sprawozdania zostaną przez te jednostki ujawnione w informacjach uzupełniających do bilansu (por. art. 48 ust. 3 ustawy o rachunkowości). Nie ma więc konieczności ujawniania danych związanych z rachunkiem zysków i strat, informacji o zatrudnieniu w jednostce, czy też np. informacji o znaczących zdarzeniach dotyczących lat ubiegłych ujętych w sprawozdaniu finansowym roku obrotowego. Jednostki mikro mogą także nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych - nawet w sytuacji, gdy ich sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania (por. art. 48a ust. 3 oraz art. 48b ust. 4 ustawy o rachunkowości).

Ponadto jednostka mikro, która ma obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności, może go nie sporządzać, pod warunkiem że w informacji dodatkowej, a w przypadku, o którym mowa w art. 48 ust. 3 ustawy o rachunkowości, jako informacje uzupełniające do bilansu, przedstawi informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych (por. art. 49 ust. 4 ustawy o rachunkowości). W sytuacji natomiast, gdy jednostka mikro zdecyduje o sporządzaniu sprawozdania z działalności, będzie mogła nie wykazywać kluczowych niefinansowych wskaźników efektywności związanych z działalnością jednostki oraz informacji dotyczących zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego (por. art. 49 ust. 6 ustawy o rachunkowości).

Zestawienie uproszczeń w sprawozdawczości dla jednostek mikro przewidzianych w ustawie o rachunkowości zaprezentowano w tabeli poniżej.

Co ważne, uwzględniając obowiązujące przepisy ustawy o rachunkowości, organy zatwierdzające jednostek mikro mogą podjąć decyzję, że ich roczne sprawozdania finansowe będą sporządzane według załącznika nr 1 lub załącznika nr 4 albo załącznika nr 5 do ustawy o rachunkowości. Formalnie organ zatwierdzający jednostki mikro ma możliwości doboru poszczególnych elementów rocznego sprawozdania finansowego. Stosowanie uproszczeń nie jest obowiązkowe, dlatego też mogą one dotyczyć tylko wybranych tytułów. Zauważyć bowiem należy, że w art. 3 ust. 1a ustawy o rachunkowości wymieniono generalnie wszystkie przepisy wprowadzające uproszczenia dla jednostek mikro, tj. art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4. Tym samym umożliwiono organowi zatwierdzającemu przyjęcie wszystkich ww. uproszczeń lub wyboru tylko niektórych z nich do stosowania przez jednostkę. Oznacza to, że jednostka mikro może sporządzić poszczególne elementy sprawozdania finansowego według różnych załączników. Przykładowo organ zatwierdzający jednostki mikro może podjąć decyzję, że bilans sporządzany będzie według załącznika nr 1, zaś rachunek zysków i strat oraz dodatkowe informacje i objaśnienia według załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości. Pomimo, że ustawa o rachunkowości daje możliwości wybiórczego stosowania uproszczeń w zakresie sprawozdawczości finansowej - naszym zdaniem - wskazane jest sporządzenie wszystkich elementów sprawozdania według wzorców określonych w jednym załączniku.

Aby jednostka mikro mogła w ogóle skorzystać z uproszczeń przy sporządzaniu sprawozdania finansowego, konieczne jest podjęcie w tym zakresie formalnej decyzji przez jej organ zatwierdzający. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości, organem zatwierdzającym jest organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki. Jeśli organ zatwierdzający nie podejmie stosownej decyzji, to jednostka mikro (pomimo spełnienia pozostałych warunków określonych w ww. art. 3 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości) sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 1 do ww. ustawy, czyli w pełnym zakresie.

Należy również pamiętać, iż podjęcie decyzji o stosowaniu uproszczeń w sprawozdawczości dla jednostek mikro spowoduje konieczność aktualizacji przyjętych przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości.